wel­kom

Als cultuurfonds voor vormgeving, architectuur en digitale cultuur financiert het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie goed ontwerp voor opgaven van de toekomst.


We zijn gericht op het verrijken en versterken van de creatieve sector en streven ernaar het unieke talent van ontwerpers en makers te verbinden aan sectoren binnen én buiten het culturele domein.

Via 13 subsidieregelingen en 19 open oproepen ondersteunden we in 2023 ruim 1100 projecten van individuele makers en culturele instellingen.


De projecten lopen uiteen van vrij ontwerp tot toegepast design en van onderzoek en experiment tot publieke presentaties.

ver­halen

De kracht van ontwerp tonen we in 5 verhalen. Verhalen over de relatie tussen mens en techniek, over materiaalonderzoek, over ontwerp in dienst van lokale gemeenschappen en over de waarde van interdisciplinair samenwerken. Zo laten we zien dat verbeeldingskracht, verbindingskracht en ontwerpkracht richting geven aan actuele opgaven en nieuwe perspectieven bieden.

Wat als je kennis kunt maken met je eigen emoties, er een interactie mee kan aangaan en er zelfs mee kunt dansen? In Soul Paint komen immersieve storytelling, neurowetenschap en spel samen. De VR-ervaring van Monobanda maakt zichtbaar hoe je je van binnen voelt en biedt perspectief voor mensen die hun emoties moeilijk onder woorden kunnen brengen.

Monobanda

speel af >
bekijk alle verhalen

cijf­ers

2023 was het jaar van verdere groei, vooral wat betreft ontvangen aanvragen. In totaal kenden we € 25,3 miljoen subsidie toe. Dat bedrag is hoger dan voorgaande jaren, dankzij de incidentele steun vanuit het Rijk voor makers en innovatielabs en de extra steunmaatregelen als gevolg van de covid-19-crisis.

resultaat In 2023 is € 25,3 miljoen subsidie toegekend. Dit is inclusief de 4- en 2-jarige subsidies toegerekend aan elk boekjaar waarin de programma’s van de culturele instellingen worden uitgevoerd.

resultaat 2023

speel af >
bekijk alle cijfers

the­ma’s

Met onze regelingen en open oproepen stimuleren we het proces van experimenteren, onderzoeken en maken en bevorderen we nieuwe samenwerkingsvormen. Door expliciet in te zetten op talentontwikkeling, internationalisering en het verbinden van ontwerpkracht aan andere sectoren, versterken we de positie van individuele makers en culturele instellingen en verstevigen we de creatieve sector.

talentontwikkeling

lees meer

Talentontwikkeling is een constante pijler in het beleid van het Stimuleringsfonds. Via verschillende regelingen en open oproepen ondersteunen we jonge opkomende ontwerpers en makers tot en met gevestigde talenten in hun artistieke en professionele ontwikkeling. We hebben daarbij extra aandacht voor veelbelovende makers in moeilijker te bereiken doelgroepen en voor de toegankelijkheid van de sector.

Platform Talent
In 2023 stelden we via de Regeling Talentontwikkeling aan 50 opkomende makers een beurs beschikbaar. Een jaar lang kregen zij de vrije ruimte om zich te richten op artistieke en professionele groei. Voor de Dutch Design Week maakten we met hen de presentatie The Rest is Still Unwritten. Via talks, performances, videoportretten, workshops en installaties kon het publiek zo kennismaken met het werk van de lichting 2023.

Op ons Platform Talent – een bron van informatie en inspirerende database voor andere makers, opdrachtgevers en curatoren – is de gehele lichting vertegenwoordigd met een filmportret. Zoals van Malik Saïb-Mezghiche die investeerde in zijn animatie-skills en laat zien wat raciaal geweld met een mens kan doen.

‘Wat mij interesseert is hoe je keuzevrijheid aan een karakter kunt geven die het in het echte leven niet heeft.’ – Malik Saïb-Mezghiche

Platforms voor ontwerpend leren
Met de Open Oproep Platforms voor ontwerpend leren geven we een impuls aan initiatieven die jongeren en startende ontwerpers wegwijs maken in de Nederlandse maak- en ontwerpcultuur. Het is ons antwoord op de groeiende aandacht voor het ontwikkelen van technische, artistieke, praktische en andere professionele ontwerpvaardigheden door jongeren. Via de oproep zijn inmiddels 27 initiatieven en platforms ondersteund die hierop inspelen. Zij kunnen een inhoudelijk programma ontwikkelen en uitvoeren, en de professionaliteit en positie van hun organisatie versterken. De programma’s leiden ertoe dat intergenerationele kennis wordt gedeeld en dat een toekomst in de creatieve sector voor jonge makers tastbaar wordt.

‘Elk initiatief geeft op eigen wijze ruimte aan de creativiteit van jongeren buiten de institutionele kaders. Dat biedt toekomstperspectief.’ – Syb Groeneveld

Bouwen aan talent
Met Bouwen aan talent biedt het Stimuleringsfonds startende ontwerpers en makers de mogelijkheid om samen te werken met ervaren bureaus aan actuele vraagstukken en ontwerpopgaven. Sinds 2020 ondersteunden we meer dan 100 samenwerkingen, waardoor uitwisseling van ideeën en kennis, praktijkverdieping en aansluiting van starters met het werkveld mogelijk is gemaakt.

‘Getting started on a real project and seeing with your own eyes what the reality of a practice is like. What the dynamics are like, how you get things done and have an impact.’ – Ane de la Brena, deelnemer in 2021
Bas Kosters wil onderzoeken hoe zijn werk kan worden vertaald naar digitale uitingen. De samenwerking met Aleksandra Bokova is gericht op de ervaring van zijn werk in de virtuele ruimte. Bekijk meer
De Onkruidenier en Samar Khan onderzoeken hoe een regeneratief systeem voor hittebestendige stadsnatuur kan worden ontworpen. Het resultaat is een set ontwerptools voor Future Gardening. Bekijk meer
Observatorium en Nienke Veenhuis ontwikkelen een ‘artistieke gebiedsbiografie’ voor het Dampsterdiep in Groningen. Verschillende perspectieven die maatschappij, ecologie en cultuur met elkaar verbinden, zijn in kaart gebracht voor een gedroomde toekomst in 2030. Bekijk meer
Samen met Karma Hamed onderzoekt BuroBelén de nomadische woning, ofwel de tent als alternatief voor een duurzamere manier van bouwen. De nadruk ligt op materiaalonderzoek van zachte, flexibele structuren, transparantie en tactiliteit. Bekijk meer

internationalisering

lees meer

Op basis van gelijkwaardigheid, kennisuitwisseling en dialoog investeren we op verschillende manieren in samenwerkingen met buitenlandse organisaties en ontwerpers. Onder andere via de Regeling Internationalisering ontwerpsector en Vouchers internationaal, maar ook met de Open Oproep Hidden (Hi)stories, gericht op het ontsluiten van verborgen verhalen uit het koloniale verleden en postkoloniale heden.

Internationalisering ontwerpsector
Via de Regeling Internationalisering ontwerpsector ondersteunen we projecten voor onderzoek en samenwerking in een internationale context. Hiermee versterken we de positie van de Nederlandse ontwerpsector in het buitenland. De diversiteit van de projecten is groot, variërend van onderzoek tot samenwerkingsprojecten die verschillende partijen en belanghebbenden betrekken in meerdere regio’s.

FAST onderzoekt met Design Strategies for Climate Migration hoe de door klimaat op gang gebrachte migratie in de Sahel-regio, op een meer menselijke manier kan worden benaderd. FAST gaat in dialoog met de UN en de New York University over ontwerp als krachtig instrument voor het beïnvloeden van humanitair beleid en bewustwording van maatschappelijke verandering. Bekijk meer
De tentoonstelling en film Soengoe Kondre (Submerged Heritage) vertelt het verhaal van de ingrijpende gevolgen van de aanleg van de Afobaka-stuwdam in Suriname. Curator Vincent van Velsen interviewde mensen uit de getroffen marrongemeenschappen die de aanleg van de stuwdam, de overstroming en een gedwongen volksverhuizing meemaakten. Filmmaker Miguel Peres dos Santos maakte de gelijknamige film. Bekijk meer
Hinggi en Lurik Rachmad werken in SUSTAINABLE LIFESTYLE, Finding Lasting Gems in Waste aan een duurzaam model voor ontwerpen met herbruikbaar katoenafval in Indonesië. Het project is gericht op het aanpakken van de lokale afvalproblematiek en het versterken van de positie van vrouwen door de traditionele thuisweefindustrie te stimuleren. Bekijk meer
wondermash verzamelt de hoop en dromen van verloskundigen over de hele wereld en transformeert deze in speculatieve verhalen die een beter zorgsysteem voor de geboortezorg voorstellen. Birth Futures is een samenwerking met vroedvrouwengemeenschappen in Nederland, Peru en India. Bekijk meer

Hidden (Hi)stories
Voor internationale samenwerkingsprojecten gericht op het ontsluiten van verborgen verhalen door middel van ontwerp, is de Open Oproep Hidden (Hi)stories uitgezet. De nadruk ligt op verhalen die zich afspelen in de (lokale) context van het Nederlandse koloniale verleden en postkoloniale heden. Welke erfenissen, plekken, rituelen en perspectieven zijn verzwegen of onderbelicht en verborgen gebleven? De oproep is onderdeel van een kennisuitwisselingstraject met het Nieuwe Instituut.

‘Our collaboration on Hidden Histories has been essential to supporting designers and researchers in unveiling lesser-known pasts so that we can work towards better futures.’ – Aric Chen, directeur Nieuwe Instituut
Met Cups of Memory wil Studio L.A.V.O.F. met non-profitorganisatie ŠTO TE NEMA een participatief digitaal archief ontwikkelen dat kunst, architectuur en ontwerp inzet om verschillende standpunten rond de genocide in Srebrenica te verzamelen. Afbeeldingen van duizenden Bosnische koffiekopjes vormen het uitgangspunt. Bekijk meer
Knooppunt Oral History Sprekende geschiedenis werkt aan het duurzaam bewaren en doorzoekbaar maken van Caribisch oral history-materiaal. Een belangrijke bron is het archief van oral historian Rose Mary Allen die zeker 150 mensen op Curaçao en de omringende eilanden interviewde over verschillende sociale thema’s en onderwerpen tussen 1980 en 1995. Bekijk meer
Ooit was kinine het enige geneesmiddel tegen malaria, de reden dat de Cinchona-bossen in de Andes praktisch zijn uitgestorven. In A feverish Theatre of Truth van Juan Arturo Garcia Gonzalez, Otros Presentes en Roberto Sáenz, van het natuurreservaat Tenasucá, wordt de Nederlandse rol binnen de farmaceutische wereldhandel in kinine onderzocht. De resultaten worden gedeeld via openbare lezingen en visuele en verhalende documentatie. Bekijk meer
Met Awakening the Archive ontwikkelt Serana Angelista een instrumentarium om voorouderlijk onderzoek toegankelijk te maken voor nazaten van de slavernij op Curaçao. Ze ontsluit daarbij niet-traditionele bronnen, zoals locaties die als geheugenhouders kunnen dienen, aanvullend op de Trans-Atlantische archieven die vanuit de koloniale blik zijn geïnterpreteerd door de Nederlandse machthebbers. Het instrumentarium zal resulteren in een publicatie. Bekijk meer

Vouchers internationaal
Met Vouchers internationaal geven we ontwerpers een impuls om aan hun internationale netwerk te bouwen. Op uitnodiging van een buitenlandse partij kunnen zij zo bijvoorbeeld een presentatie, lezing of workshop geven. In 2023 zijn 80 internationale presentaties mogelijk gemaakt, zoals die van Yin Yin Wong in Kuala Lumpur, Maleisië bij Wei-Ling Contemporary Gallery.

‘Opgegroeid in de Maleis-Chinese diaspora in Nederland, was het voor mij van wezenlijk belang om me persoonlijk en professioneel te kunnen positioneren in Maleisië. Wat ik aan kennis en ervaring heb opgedaan kon alleen daar, ik koester dat zeer.’ – Yin Yin Wong

ontwerpkracht

lees meer

Met hun iteratieve, verkennende aanpak en creatieve methoden van ontwerpend onderzoek kunnen ontwerpers een belangrijke bijdrage leveren aan de versterking van de culturele en creatieve sector en de aanpak van maatschappelijke vraagstukken, zoals duurzaamheid, de kwaliteit van de leefomgeving en participatie in de samenleving. Het Stimuleringsfonds daagt ontwerpers uit om hierin samen te werken met beleidmakers, wetenschappers en experts uit relevante sectoren. Zo stimuleren we de inzet van ontwerpkracht in andere domeinen.

Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp
Met het Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp stimuleren we de integrale aanpak van complexe transitieopgaven die impact hebben op onze leefomgeving. Zo kunnen we de verandering blijven vormgeven vanuit publieke waarden. In verschillende open oproepen stellen we steeds een ander thema centraal. Zoals de toekomst van het buitengebied in Nederland. In Prachtige productielandschappen worden nieuwe strategische visies of ontwerpvoorstellen ontwikkeld voor de transitie van ons productielandschap, en dat in teams waarin boeren, landschapsbeheer en ruimtelijk ontwerpers samenwerken.

‘Er is vertrouwen in de samenwerking, dus je krijgt een heel andere discussie over hoe een bijdrage te leveren aan het grotere plan en hoe dat uitpakt op jouw individuele bedrijf.’ – Tjerk Hof, melkveehouder uit Oldeberkoop

Drie basisregelingen
In de subsidieregelingen Vormgeving, Architectuur en Digitale cultuur worden projecten mogelijk gemaakt die laten zien dat ontwerp waarde toevoegt aan de maatschappij. Deze regelingen bieden makers ruimte om zelf te agenderen. Dat leidt tot projecten als Design Thinking = Design Doing! dat inzet op de participatie van mensen met een beperking. Met en voor de dansers van Misiconi Dance Company ontwierp ST-DUO een set visuele leermiddelen die inzicht geven in de persoonlijke ontwikkeling van de dansers zodat zij hier op een toegankelijke manier zelf mee aan de slag kunnen.

‘Deze methode is heel innovatief omdat geen enkele dansmethodiek zo visueel is ingezet.’ – Joop Oonk, artistiek directeur Misiconi Dance Company

Innovatielabs
Innovatielabs stimuleert de ontwikkeling van toepasbare kennis en werkvormen om de huidige uitdagingen in de culturele en creatieve sector aan te pakken en de veerkracht van de sector te vergroten. Het programma voeren we namens alle rijkscultuurfondsen uit met CLICKNL. De 33 projecten die in 2022 en 2023 startten vertegenwoordigen individuele makers tot internationale organisaties en verbinden meer dan 200 partijen uit uiteenlopende culturele en creatieve disciplines.

Een voorbeeld is Innovation:Lab, een platform voor theatermakers om te experimenteren met mixed reality-theatertechnieken en nieuwe vertelmethoden. Zo kunnen makers innovatieve ervaringen creëren die de traditionele grenzen van het theater doorbreken.

‘Door technologie op gelijk niveau te plaatsen met storytelling openen we de digitale deur voor het publiek van de toekomst.’ – Abdelhadi Baaddi, Head of Creative Technology Innovation:Lab
bekijk alle thema’s
talentontwikkeling
internationalisering
ontwerpkracht